In de meeste vijvers worden vissen gehouden. Vanuit biologisch oogpunt zijn vissen in de vijver niet noodzakelijk, maar ze maken de vijver natuurlijk wel een stuk levendiger. Vijvervissen zijn bijna altijd gekweekte soorten. Natuurlijke vissoorten zoals voorn of brasem hebben een schutkleur die ze bijna onzichtbaar maakt in de vijver. Daarom wordt meestal voor speciaal op kleur gekweekte vis gekozen.
Vissen: welke soorten zijn geschikt voor de vijver?
Niet alle soorten vis zijn even geschikt voor de vijver. Het beste kan gekozen worden voor een vissoort die goed zichtbaar is. Oppervlakte-azers zijn vissen die hun voedsel aan de wateroppervlakte zoeken. Deze vissen zullen daardoor vooral bovenin de vijver zwemmen. Bodemazers zoeken hun voedsel op en in de vijverbodem. Hierdoor zwemmen ze vooral onderin de vijver en woelen bovendien de bodem om, wat de vijver troebel kan maken. Oppervlakte-azers zijn daarom het meest geschikt voor een tuinvijver.
Hieronder staat een overzicht van de meest verkrijgbare vijvervissen, met hun belangrijkste kenmerken:
Komeetstaart (Sarasa)
De komeetstaart of sarasa is een zeer geschikte vijvervis. Het is een oppervlakte-azer, die zich niet massaal voortplant. De kleurtekening is rood, wit en oranje, soms met zwarte accenten. De vis kan een lengte van ruim twintig centimeter bereiken.
Goudvis (Carassius auratus auratus)
De goudvis is misschien wel de bekendste vijvervis. Toch heeft deze vis een aantal nadelen. Het is geen typische oppervlakte-azer. Zeker de grotere exemplaren wroeten graag in de bodem. Daarbij plant de goudvis zich razendsnel voort. Gevolg is, dat er na een paar jaar teveel vissen in de vijver komen en de vijver problemen kan krijgen met het biologisch evenwicht.
Goudwinde (Leuciscus idus melanotus)
De goudwinde is net als de komeetstaart zeer geschikt om in de vijver te houden. Het is een zeer levendige vis, een typische oppervlakte-azer en de voortplantingssnelheid in de vijver is laag. Een goudwinde is een snelle groeien en kan de vrij forse lengte van 50 – 60 centimeter bereiken.
Goudelrits (Pimephales promelas)
Ook de goudelrits (handelsnaam Mona Lisa) is een prima vijvervis. De vis blijft klein en zoekt zijn voer aan de oppervlakte. Daarom kunnen van deze vis flink wat exemplaren in de vijver gezet worden. De voortplantingssnelheid blijft binnen de perken.
Hoeveelheid vis in de vijver
Vissen hebben geen rol in de biologische kringloop. Ze produceren echter wel uitwerpselen, die door de bacteriën in de vijver of het vijverfilter opgeruimd moeten worden. De capaciteit van de bacteriën is uiteraard niet onbeperkt. Dit betekent, dat een te groot aantal vissen in de vijver tot problemen zal leiden. Wanneer er teveel vissen in een vijver zwemmen, zal de vijver last krijgen van algen en troebel worden. Bovendien is een te grote vispopulatie extra gevoelig voor ziektes.
De hoeveelheid vis in een vijver wordt meestal bepaald door te kijken naar de totale vislengte. Dit is de lengte van alle vissen in de vijver bij elkaar geteld. Deze vislengte geeft een betere indicatie voor de belasting van het vijvermilieu dan het aantal vissen.
Een aantal factoren bepaalt de maximale vislengte die probleemloos gehouden kan worden.
Inhoud van de vijver
Hoe groter het watervolume in de vijver, des te meer vissen er gehouden kunnen worden.
Waterkwaliteit
In een vijver met een goede waterkwaliteit (waterhardheid) kunnen meer vissen gehouden worden dan in een vijver met een matige of slechte waterkwaliteit. Dit komt, omdat bij een goede waterhardheid de biologische kringloop in de vijver veel efficiënter werkt en dus ook meer vissenafval kan verwerken.
Biologisch filter
Als bij de vijver een biologisch filter aanwezig is, is de zuiveringscapaciteit hoger. Dit houdt in dat er meer vissen gehouden kunnen worden.
UVC-filter
Een UVC-filter doodt continu zweefalgen in het vijverwater. Hierdoor kunnen in een vijver die voorzien is van een UVC-filter meer vissen gehouden worden dan in een vijver zonder UVC-filter.
Berekening totale vislengte
Per 1.000 liter vijverwater kan ongeveer twintig centimeter vislengte aangehouden worden. Wanneer een vijver voorzien is van een biologisch filter, UVC-filter en bovendien een goede waterhardheid heeft, kan hier tot 30% bijgeteld worden.
Voor een vijver van 10.000 liter betekent dit, dat er in totaal 200 centimeter vis gehouden kan worden. Als de vijver voorzien is van de genoemde filters en een goede waterhardheid heeft, kan de vislengte uitgebreid worden tot 260 centimeter.
Voeren van de vissen
Vissen zijn koudbloedige dieren. Dit houdt in, dat ze bij lage watertemperaturen bijna geen energie verbruiken en dus ook bijna niet zullen eten. Het voeren van vissen is daarom pas nodig bij een watertemperatuur van acht graden of hoger.
Wanneer in een vijver niet teveel vis gehouden wordt, zullen de vissen voor een groot deel hun eigen voer bij elkaar kunnen scharrelen in de vorm van insectjes, larven en algen. Het voeren van de vissen is in dat geval alleen maar bijvoeren.
Wanneer vissen gevoerd worden, moeten ze het aangeboden voer binnen tien minuten op hebben gegeten. Als dat niet het geval is, kan de hoeveelheid voer verminderd worden.
Gezond houden van vissen in de vijver
Vissen vereisen maar weinig verzorging. Wanneer de totale hoeveelheid vissen in de vijver binnen de perken blijft en de waterkwaliteit van de vijver op orde is, zal de vissterfte meestal beperkt blijven tot de natuurlijke jaarlijkse sterfte van enkele vissen per jaar.
Vissen kunnen massaal ziek worden of sterven. Dit kan wijzen op een te groot aantal vissen of een probleem met de waterkwaliteit. Wanneer in de warme maanden de zuurstofplanten niet goed groeien, kan er ook sprake zijn van zuurstofgebrek in het water. Dit laatste is tijdelijk op te lossen met een zuurstofpompje.
Vismedicijnen
Er zijn medicijnen verkrijgbaar waarmee zieke vissen behandel kunnen worden tegen specifieke aandoeningen, zoals witte stip. Deze medicijnen werken het beste, als de vissen tijdens de behandeling in een aparte bak in quarantaine geplaatst worden.